Uyuz Hastalığı

Uyuz nedir?

Uyuz, insan gözüyle fark edilmeyen Sarcoptes Scabiei var. Hominis adı verilen bir parazitin neden olduğu çok kaşıntılı ve bulaşıcı bir deri hastalığıdır.

Hastalık kimlerde görülür?

Kadın erkek ayrımı yapmadan her iki cinste, tüm yaş gruplarında, tüm etnik gruplarda, tüm sosyoekonomik gruplarda görülebilir. Salgınlar yapabilmesi nedeniyle özellikle bakım evleri, yurtlar, yatılı okullar ve toplu yaşanan yerlerde daha sık görülür. Bağışıklık sistemi iyi olmayan kişilerde klinik tablo daha şiddetlidir.

Hastalık nasıl bulaşır?

Kişiden kişiye yakın temasla ( ayni yatakta yatma, ortak giysilerin kullanımı vs. ) genellikle 15-20 dakikalık bir temas süresinde bulaşır. Sadece tokalaşma ile bulaşması kolay değildir. Okul, kışla, huzurevi gibi toplu olan alanlarda, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda, çocuk ve yaşlılarda bulaşma daha kolaydır.

Hastalığın belirtileri nelerdir?

Parazit kişiye geçtikten 4-6 hafta sonra ortaya çıkan ve özellikle geceleri ve sıcakta artan kaşıntı hastalığın en önemli belirtisidir. Kaşıntı en çok el parmak araları, el bileğinin iç yüzü, koltuk altları, kulak arkaları, bel bölgesi, ayak bilekleri, ayaklar ve kalçalarda şiddetlidir. Kadınlarda meme uçları ve çevresi, erkeklerde genital bölge kaşıntıları çok tipiktir. Erişkinlerde avuç içi ve ayak tabanlarında, yüz ve boyun bölgesinde genellikle kaşıntı olmazken, çocuklarda bu alanlarda da kaşıntı ve hastalığa ait deri bulguları görülmektedir.

Hastalığa ait en belirgin lezyon en sık parmak aralarında görülen parazitin içinde yaşadığı, gri-beyaz renkli, 1-10 mm uzunluğundaki tünel olarak adlandırılan yapılardır. Tüneler klinik olarak dalgalı yada kırık bir çizgi halinde görülür. Bunun dışında deride kaşınmaya bağlı kaşıntı izleri, küçük kabarcıklar ve sertlikler görülebilir.

Nasıl tedavi edilir?

Tedavi kişinin yaşına, bağışıklık sisteminin durumuna göre değişkenlik gösterir. Ayni yaşam ortamını paylaşan tüm aile bireylerinin, o anda aktif şikayetleri olmasa bile ayni anda tedavi edilmesi tedavinin başarısını etkileyen en önemli noktalardan birisidir. Doktorunuz yaşınıza, şikayetlerinizin durumuna göre size tedavi önerisinde bulunacaktır. Ancak topikal (vücuda sürülerek uygulanan) ilaç uygulanmadan önce mutlaka iyi bir banyo ve keselenme şarttır. Bu, derinin hemen altına yerleşmiş parazitin ilaçla temasını kolaylaştıracaktır.

Tedavi esnasında nelere dikkat edilmelidir?

Tedavide değişik ilaçlar kullanılabilmekler birlikte, hangi ilaç kullanılırsa kullanılsın uyulması gereken bazı kurallar vardır:

Ayni yaşam ortamını paylaşan kişilerin eş zamanlı tedavi edilmesi çok önemlidir.
Topikal tedavi ajanları kullanıldığında ilacın tüm vücut yüzeyine uygulanmasına dikkat edilmelidir.
Son 1 hafta içinde kullanılmış tüm kıyafet, çamaşır ve yatak takımlarının en az 60 derecede yıkanması ve ütülenmesi gerekmektedir.
Yıkanamayacak kıyafetlerin ağzı bağlı olan bir poşet içerisinde ortalama yedi gün saklanması yeterli olacaktır.
Başarılı bir tedavi sonrasında dahi kaşıntı ve hastalık bulgularının 2-6 hafta kadar devam edebileceği unutulmamalıdır.